"Humanae vitae" do dyskusji?

Zdaniem włoskiego historyka Roberto de Mattei, wykładowcy historii Kościoła na Uniwersytecie Europejskim w Rzymie, papież Franciszek zamierza powołać specjalną komisję, która podejmie refleksję nad aktualnością encykliki papieża Pawła VI „Humane vitae”. Jak pisze, dokument ma być oceniony w kontekście papieskiej adhortacji „Amoris laetitia”. Na czele komisji ma stanąć ks. prof. Gilfredo Marengo z Papieskiego Instytutu Jana Pawła II dla Studiów nad Małżeństwem i Rodziną. Jej członkami mają być m.in. ks. prof. Pierangelo Sequeri, rektor tego Instytutu, szwajcarski historyk, prof. Philippe Chenaux, autor m.in. monografii Piusa XII, pracujący na Uniwersytecie Laterańskim oraz prof. Angelo Maffeis, dyrektor Instytutu Pawła VI w Bresci. Komisja, według de Mattei, ma się zapoznać z całą dokumentacją, jaka powstała podczas przygotowywania przez Pawła VI tego fundamentalnego aktu jego pontyfikatu. Studyjną grupę, która miała zająć się przygotowaniem encykliki  powołał  w marcu 1963 r. papież Jan XXIII. W czasie pontyfikatu Pawła VI na temat projektu dokumentu wypowiedziało się 75 ekspertów, w końcowym raporcie sugerując odrzucenie jego najważniejszych tez.

Ostatecznie Paweł VI w lipcu 1968 roku podpisał encyklikę „Humanae vitae” o zasadach moralnych przekazywania życia ludzkiego. Przedstawił w niej wizję odpowiedzialnego rodzicielstwa, odnoszącego się do metod naturalnych. Bronił życia od poczęcia do naturalnej śmierci. Encyklika zabrania katolikom stosowania środków antykoncepcyjnych, ale dopuszcza regulację poczęć za pomocą metod naturalnych. Encyklika wywołała wielkie dyskusje w Kościele. „Żaden inny problem, tak jak ten, nie dał nam odczuć ciężaru naszego urzędu”, wspominał później Paweł VI. Ważną rolę w tej dyskusji odegrał metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła, którego analizy i publikacje wpłynęły na ostateczny kształt papieskiego dokumentu.  

Analizując poglądy ks. prof. Gilfredo Marengo, wyłożone w ostatnich jego publikacjach, Roberto de Mattei sugeruje, że jest on zwolennikiem odczytania encykliki w nowym kontekście. Dotąd jednak żaden dokument oficjalnie nie potwierdził, że taka komisja powstanie i nie sprecyzował, jaki mandat otrzyma od papieża Franciszka.

W przyszłym roku Kościół będzie obchodził 50. encykliki „Humane vitae”. Pozostaje ona do dzisiaj ważnym świadectwem chrześcijańskiego humanizmu. Dokumentem, do którego odwoływali się kolejni papieże, a także wielkie grono ludzi świeckich, którzy w swoim życiu wprowadzali jej wskazania.