«
‹
1
›
»
Wielki dar
Przedstawiciele strony niemieckiej, wspominając list polskich biskupów, zazwyczaj jednym tchem wymieniali trzy ważne dokumenty: „Memorandum wschodnie” Kościoła ewangelickiego w Niemczech z października 1965 r., orędzie z listopada i odpowiedź niemieckich biskupów z grudnia tegoż roku. Joachim Gauck tego nie uczynił; potraktował orędzie jako dokument wyjątkowy.
Milenijna konfrontacja
Dla partyjnych władz orędzie stało się pretekstem do zorganizowania na wielką skalę kampanii propagandowej, która miała zdyskredytować Episkopat Polski, a szczególnie prymasa Polski. Nie chodziło tylko o doraźną reakcję na treści orędzia, ale zdefiniowanie tego, kto ma prawo wypowiadać się w imieniu narodu.
Aktualny drogowskaz
Orędzie biskupów polskich z 1965 r., którego autorem był abp Bolesław Kominek, to przykład działania o długofalowych skutkach nie tylko dla relacji polsko-niemieckich, ale całej Europy. Należało ono bardziej do porządku idei niż polityki – nie stwarzało nowej rzeczywistości politycznej, ale zmieniało świadomość moralną, sposób myślenia społeczeństw po obu stronach granicy.
«
‹
1
›
»
