Nowy numer 13/2024 Archiwum

Szlachetny gest

Bernardo Strozzi, "Św. Wawrzyniec rozdający majątek Kościoła", olej na płótnie, ok. 1625, Muzeum Sztuki, St. Louis

Młody człowiek rozdaje ubogim ludziom piękne przedmioty zrobione z drogocennych kruszców. Żeby nie było żadnych wątpliwości, że mamy do czynienia z dobroczynnością Kościoła, szlachetny młodzieniec ubrany jest w ozdobne szaty liturgiczne.

W czasach, gdy Bernardo Strozzi malował swoje dzieło, kardynałom i biskupom często zarzucano, że otaczają się nadmiernym zbytkiem. Wszelkie obrazy i rzeźby przypominające o działalności charytatywnej Kościoła były zatem bardzo chętnie zamawiane przez kościelnych hierarchów.

Dobrych wzorów szukano też w przeszłości, nawet w starożytności. W czasach prześladowań chrześcijan przez cesarza Waleriana (253–260) ówczesny papież św. Sykstus II spodziewając się aresztowania, przekazał kościelny majątek diakonowi św. Wawrzyńcowi. Ten zdążył wszystko rozdać ubogim. 6 sierpnia 258 r. papież został ścięty, a cztery dni później zabito Wawrzyńca. Zamęczono go w sposób wyjątkowo okrutny, przypiekając na rozżarzonym do czerwoności ruszcie. Oprawcy byli bowiem rozwścieczeni, że w ich ręce nie wpadły rozdane przez młodego diakona kosztowności.

Dyskretnie zarysowana nad głową Wawrzyńca aureola przypomina o późniejszym wyniesieniu na ołtarze. Tragiczny finał jego doczesnego życia został w sposób pośredni zasygnalizowany przez artystę. Z prawej strony zza filaru wychyla się głowa mężczyzny, który nie jest zainteresowany rzeczami rozdawanymi przez świętego. Pilnie obserwuje jednak to, co robi Wawrzyniec. To zapewne donosiciel, za którego sprawą otoczenie cesarza dowiedziało się o czynie odważnego diakona.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy