Nowy Numer 16/2024 Archiwum

Korona i gwoździe

Alessandro di Mariano Filipepi, zwany Sandro Botticelli, „Opłakiwanie Chrystusa”, tempera na desce, 1495, Muzeum Poldi Pezzoli, Mediolan

W centrum obrazu znajduje się ciało Chrystusa, otoczone przez osoby składające je do grobu. Główną oś pionową kompozycji tworzy omdlewająca Matka Boża, podtrzymywana przez św. Jana, oraz stojący nad nimi Józef z Arymatei, podnoszący z patosem w kierunku nieba narzędzia męki Pańskiej: koronę cierniową i gwoździe.

Po bokach artysta namalował rozpaczające święte niewiasty. Św. Maria Magdalena obejmuje nogi Zbawiciela. Botticelli nawiązuje w ten sposób do tradycji łączącej postać Marii Magdaleny z jawnogrzesznicą, która niegdyś umyła nogi Jezusowi swoimi włosami.

W dziele Botticellego, mimo wielkiej ekspresji uczuć, dominuje harmonia i statyczność. Artysta osiągnął to, przestrzegając symetrii obrazu (ważną rolę pełnią tu podobnie nachylone z obu stron święte niewiasty). Najważniejszym jednak zabiegiem było wypełnienie większej części obrazu szatami postaci opłakujących Zbawiciela. Artysta w ten sposób stworzył jakby tło dla rozgrywającej się tragedii, aby nic nie odciągało uwagi widza od dramatyzmu ukrytego w twarzach.

„Opłakiwanie Chrystusa” powstało na zamówienie zamożnego obywatela Florencji, Donato Cionniego.
Twórca obrazu naprawdę nazywał się Alessandro di Mariano di Vanni Filipepi. Przydomek „Botticelli” pochodzi od słowa botticello, oznaczającego po włosku beczułkę. Nazywano tak starszego brata malarza, Giovanniego, który był człowiekiem bardzo otyłym. Przezwisko „beczułka” przylgnęło do wszystkich członków rodziny Filipepi. Sandro to oczywiście zdrobnienie imienia Alessandro.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy