Najwięksi wygrani

Joanna Jureczko-Wilk

|

GN 22/2011

publikacja 01.06.2011 15:38

Na polskie drogi i transport, poprawę gospodarki wodno-ściekowej, rozwój przedsiębiorczości, innowacyjności oraz na dokształcanie przeznaczana jest większość środków z Funduszy Europejskich. To dziedziny, w których w ostatnich latach szybko nadrabiamy zaległości.

Dofinansowanie z Funduszy Europejskich pomogło szybko zbudować Centrum Nauki Kopernik – królestwo eksperymentów i raj Dofinansowanie z Funduszy Europejskich pomogło szybko zbudować Centrum Nauki Kopernik – królestwo eksperymentów i raj
fot. Roman Koszowski

Do 2006 roku, dzięki 12,8 mld euro z Funduszy Europejskich, zrealizowano w Polsce 90 tys. projektów. W obecnym rozdaniu – do 2013 r. – mamy do dyspozycji kwotę ponad pięć razy wyższą. 64 proc. z niej jest już zakontraktowana, a po uwzględnieniu projektów już wybranych i oczekujących na podpisanie umowy, wskaźnik ten przekracza 80 proc. To oznacza, że większość inwestycji z unijnym wsparciem już powstała lub jest właśnie realizowana. Pod szyldem Funduszy Europejskich buduje się autostrady i linie kolejowe, modernizuje sieć kanalizacyjną, zostają odnowione zabytki, naukowcy zyskali impuls do badań nad nowymi technologiami… Powstają wielomiliardowe inwestycje, które bez dodatkowych środków z UE rodziłyby się latami albo nie powstałyby w ogóle.

Nowe drogi

Transport i komunikacja to dziedziny, które zyskały najwięcej. To właśnie na budowę autostrad, pomniejszych dróg, linii kolejowych i zakup taboru przeznaczane są największe kwoty unijnego dofinansowania. W rankingu wielkości przyznanych dotacji pierwsze siedem miejsc zajmują budowy autostrad i dróg ekspresowych. Dzięki wsparciu Funduszy Europejskich buduje się lub przebudowuje 634 km autostrad i dróg ekspresowych, 1601 km dróg krajowych i wojewódzkich oraz ponad 6 tys. km dróg powiatowych i gminnych. Zyskamy też ponad tysiąc kilometrów nowych lub zmodernizowanych linii kolejowych. Na ulicach miast pojawi się 949 nowych pojazdów komunikacji miejskiej – to mniej więcej tyle, ile autobusów jeździ teraz po Warszawie.

Sama stolica ponad połowę dotacji z Funduszy Europejskich przeznacza na unowocześnienie i usprawnienie transportu publicznego – budowę nowych dróg, remont już istniejących, zakup autobusów niskopodłogowych i pociągów szybkiej kolei miejskiej. Numerem jeden jest jednak metro. Wsparcie Funduszy Europejskich pozwoliło na dokończenie pierwszej linii, a teraz na zaprojektowanie, budowę i zakup taboru dla centralnego odcinka drugiej nitki metra. – Gdyby nie dotacja z Unii, budowa drugiej linii trwałaby trzy, cztery razy dłużej. I to przy założeniu, że w tym czasie nie inwestowalibyśmy w nic innego – szacuje Michał Olszewski, kierownik Biura Funduszy Europejskich w Urzędzie m. st. Warszawy. Już nie z Funduszy Europejskich, ale Spójności, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad buduje kawałki obwodnicy Warszawy i innych dużych miast w Polsce. Blisko 400 mln zł z Programu Infrastruktura i Środowisko pomaga w budowie Trasy Mostu Północnego, która usprawni ruch w stolicy.

Nauka nie tylko w laboratoriach

Unijny budżet nie szczędzi pieniędzy na wyrównywanie szans swoich krajów członkowskich w dziedzinie badań naukowych, wprowadzania nowych technologii, upowszechnienia dostępu do internetu. W Polsce sfinansował częściowo budowę sieci szerokopasmowego internetu, a przeszło 38,5 tys.  gospodarstw dostało dofinansowanie na podłączenie do sieci. Fundusze wsparły 385 ośrodków badawczych, budowę i modernizację 1030 laboratoriów oraz wdrożenie 1238 nowych technologii. Pieniądze idą nie tylko na badania i wyposażenie laboratoriów. Także na to, by wychować i odkryć przyszłych naukowców. Centrum Nauki Kopernik w Warszawie – jedyna w swoim rodzaju placówka ukazująca związek nauki, kultury z codziennością – nie mogłoby powstać, gdyby nie wsparcie Programu Infrastruktura i Środowisko. Jak pokazały pierwsze miesiące działania, środki nie poszły na marne. – Od listopada ub. roku Centrum zwiedziło 400 tysięcy osób. Na razie odwiedzający mogą obejrzeć sześć wystaw tematycznych oraz Teatr Robotyczny. W czerwcu udostępnimy Planetarium i Park Odkrywców – mówi Katarzyna Nowicka, rzecznik prasowy Centrum.

Na światowym poziomie

Jednym z tegorocznych wyróżnionych w konkursie na Eurolidera, czyli osobę, która aktywnie korzysta z Funduszy Europejskich, jest prof. Henryk Skarżyński, dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu. Wykonuje najwięcej na świecie operacji przywracających słuch dzieciom i dorosłym. Dzięki czterem projektom współfinansowanym m.in. z Programu Innowacyjna Gospodarka, korzystając z innowacyjnych narzędzi diagnostyki, poszerzył bazę naukową i powołał ogólnopolską sieć ośrodków telerehabilitacji słuchowej. Pacjenci zyskali dostęp do najnowocześniejszych metod leczenia schorzeń słuchu, głosu i mowy. – Przy dofinansowaniu ok. dwóch trzecich z Funduszy Europejskich powstaje w Kajetanach Światowe Centrum Słuchu. Oddanie tej supernowoczesnej placówki przewidziano na koniec tego roku – mówi prof. Skarżyński. – Uruchomione Centrum będzie szansą na realizację najbardziej zaawansowanych technologicznie i oryginalnych projektów naukowych z wykorzystaniem potencjału naukowego Instytutu, wielu środowisk naukowych z kraju i zagranicy. Na przykładzie Instytutu można powiedzieć, że środki z Funduszy Europejskich mają ewidentny wpływ na wzrost naszego potencjału naukowego oraz wzrost naszych możliwości klinicznych, które odnoszą się bezpośrednio do potrzebującego pacjenta.

Ponad 7 mln zł dofinansowania dostała Politechnika Poznańska na budowę prototypu tomografu nowej generacji. Urządzenie będzie pomocne w szybkim rozpoznaniu zatorów, pozwoli wcześnie wykrywać nawet bardzo małe zmiany, planować indywidualne terapie, znajdzie również zastosowanie w badaniach nad nowymi lekami. – Mimo że informacje o lokalizacji zmian nowotworowych można uzyskać w obecnie stosowanej tomografii PET/CT, to koszty takich badań, jak i utrzymania sprzętu, są wielokrotnie droższe aniżeli w budowanym przez nasz zespół tomografie EPR – podkreśla prof. Jan Jurga, koordynator projektu. Nowy tomograf już dziś budzi zainteresowanie potentatów światowych w dziedzinie diagnostyki, a na niedawnej Międzynarodowej Wystawie Wynalazków i Innowacji w Warszawie uzyskał Złoty Medal.

Stadion, opera, aquapark

Fundusze Europejskie pomagają województwom stać się bardziej atrakcyjnymi. Doskonałym tego przykładem jest województwo podlaskie, które wydało już ponad trzy czwarte z 636 mln euro (oraz dodatkowych ok. 36 mln euro z podziału tzw. krajowej rezerwy wykonania) przyznanych mu na lata 2007–2013. Postawiło na przedsiębiorczość, tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem i rozwój turystyki.

Na poprawę transportu wydano 816 mln zł unijnych dotacji, na przedsiębiorczość – 464,2 mln zł, na turystykę – 324,8 mln zł. Za te pieniądze mógł w Suwałkach powstać m.in. aquapark i trzy hotele, w Białymstoku – opera, stadion sportowy i lotnisko, w Hajnówce i Łomży – pływalnie, w Supraślu – park golfowy, a w Łapach – Centrum Turystyczno-Rekreacyjne. Unijne pieniądze pomagają też chronić cietrzewia w Puszczy Knyszyńskiej, rozszerzyć system monitoringu w otulinie Wigierskiego Parku Narodowego i wspomagać nowoczesną elektrownię wiatrową w Blendzie. Dzięki Funduszom Europeskim na Podlasiu powstało około 3,3 tys. nowych miejsc pracy.

Więcej informacji o Funduszach Europejskich można znaleźć na stronie: www.funduszeeuropejskie.gov.pl. Tekst artykułu dostępny jest również na stronie: www.gosc.pl/fundusze_europejskie. Na stronie „Gościa Niedzielnego” możesz zadać pytanie ekspertowi, który podpowie, wyjaśni, rozwieje wątpliwości dotyczące korzystania z Funduszy Europejskich

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.