Pasek na pamiątkę

Linia chmur dzieli obraz na dwie części: górną niebiańską i dolną ziemską. W niebie Jezus nakłada swej Matce koronę na głowę. Uroczystości asystują muzykujące anioły. Na ziemi natomiast apostołowie spoglądają do pustego grobu, gdzie zamiast ciała Maryi znajdują białe i czerwone kwiaty.

Rafael (Raffaello Santi, zwany też Sanzio)Koronacja Maryi, ołtarz Oddich olej na płótnie, 1503–1504Muzea Watykańskie, Watykan

Wśród apostołów wyróżnia się umieszczona w środku osoba św. Tomasza, trzymającego w rękach czerwony pasek. Opisane w Biblii niedowiarstwo apostoła spowodowało powstanie legendy, do której tutaj nawiązuje Rafael. Otóż według jednego z apokryfów, zwanego „Transitus Mariae”, przypisywanego Józefowi z Arymatei, Tomasz przegapił nie tylko pierwsze objawienie się Zmartwychwstałego apostołom, co zaowocowało jego późniejszymi wątpliwościami, ale również wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny. Nawracał wówczas pogan w Indiach. Po powrocie do domu nie chciał uwierzyć w cud i podejrzewał, że ciało Matki Bożej wykradziono z grobu. Litując się nad znanym ze sceptycyzmu apostołem, Maryja na dowód swego wyniesienia do nieba pozostawiła w swym grobie specjalnie dla Tomasza pasek ozdabiający Jej ulubioną suknię.

Widzimy właśnie chwilę, w której Tomasz podnosi pasek i spogląda w niebo, kierując wzrok dokładnie na Maryję, Ona zaś z góry patrzy na niego.

Obraz jest głównym przedstawieniem tzw. Pala degli Oddi – ołtarza rodziny Oddich, jednego z najważniejszych rodów w Perugii. Zamówiła go u artysty Alessanda di Simone degli Oddi. Ołtarz ozdabiał rodzinną kaplicę w kościele San Francesco al Prato w Perugii. W 1797 roku zabrały go do Paryża wojska napoleońskie. Po upadku Napoleona ołtarz wrócił do Włoch i na polecenie papieża Piusa VII w 1817 roku został umieszczony w Pinakotece Watykańskiej.

Leszek Śliwa