Pokusy pokonane

Święty Alojzy podjął już decyzję. Mocno trzyma Chrystusowy krzyż i spogląda ufnie w stronę przybyłych do niego z nieba świętych jezuitów – Ignacego Loyoli i Franciszka Ksawerego. Oni uroczyście przyjmują go w poczet Towarzystwa Jezusowego.

Théodor Boeyermans Śluby św. Alojzego Gonzagi olej na płótnie, 1671 Muzeum Sztuki, Nantes

Za klęczącym Alojzym widzimy leżącą na ziemi złotą koronę. Alojzy (po włosku Luigi) Gonzaga był bowiem najstarszym synem Ferrante Gonzagi, markiza Castiglione delle Stiviere. Jako młody arystokrata był paziem na dworze króla Hiszpanii w Madrycie. W wieku 17 lat postanowił jednak zerwać z dotychczasowym życiem. Oficjalnie zrzekł się dziedziczenia godności markiza na rzecz swego młodszego brata Rodolfo i wstąpił do nowicjatu u jezuitów. W zamian za tę porzuconą książęcą koronę otrzymał od aniołów inną – wieniec świętości.

Pokusa, którą musiał przezwyciężyć młody święty, jest na tym obrazie ukazana symbolicznie. W prawym dolnym rogu widzimy diabła, który strzela do Alojzego z łuku. Strzały to właśnie diabelskie pokusy. Na szczęście w obronie pobożnego młodzieńca staje św. Michał Archanioł, który swą tarczą odbija wszystkie groty. Pokonany na ziemi leży także amor z zawiązanymi oczami. Jego strzały miłości również nie dosięgną świętego, którego powołanie związane jest także ze ślubami czystości. Dwie symboliczne osoby widoczne ponad szatanem bezskutecznie kuszą z kolei Alojzego bogactwem kryjącym się pod postacią drogocennych przedmiotów.

Święty Alojzy Gonzaga studiował w Rzymie. W roku 1590 wybuchła tam straszliwa epidemia dżumy. Alojzy, który opiekował się chorymi, zaraził się chorobą i zmarł w wieku zaledwie 23 lat. Kanonizowano go w 1726 roku. Obraz został namalowany dla jezuitów. Pierwotnie znajdował się w kościele przy kolegium w Ypres (dziś miasto w Belgii).

Leszek Śliwa