Rak biedy atakuje

Barbara Gruszka-Zych

|

GN 36/2006

publikacja 04.09.2006 14:13

Rusza ogólnopolska akcja profilaktyki raka szyjki macicy. Zależnie od województwa – we wrześniu lub na początku października każda z 9 milionów Polek w wieku od 25 do 59 lat otrzyma imienne zaproszenie do bezpłatnego pobrania wymazu cytologicznego u ginekologa.

Mapa umieralności na raka szyjki macicy w Europie Mapa umieralności na raka szyjki macicy w Europie

Nie należy lekceważyć tego listu, ani bać się badania. To najprostszy, skuteczny i bezbolesny sposób diagnozowania nowotworu. W Polsce co roku około czterech tysięcy kobiet dowiaduje się, że ma raka szyjki macicy. Połowa chorych jest już w tak zaawansowanym stadium, że musi umrzeć. Pod względem zachorowań i zgonów zajmujemy pierwsze miejsce wśród krajów Unii Europejskiej. Podobne statystyki podają kraje Ameryki Południowej – Argentyna, Peru, Brazylia – i Afryki.

Bez objawów
– Rak rozwija się od 9 do 15 lat – mówi ginekolog prof. Marek Spaczyński z Poznania, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i koordynator akcji. – Niestety, pacjentki za rzadko zgłaszają się na badania. Czasem słyszę: „Ostatni raz byłam u ginekologa po porodzie, 20 lat temu”. A rutynowe pobieranie wymazu raz na trzy lata może uchronić kobiety przed rozwojem „cichego zabójcy”.

Tak powszechnie nazywa się ten rodzaj raka, który zwykle nie daje żadnych objawów. – We wczesnych postaciach jest w 100 proc. wyleczalny – zapewnia profesor. Jak zbadano, szczególnie narażone na zachorowanie są kobiety zakażone wirusem HPV – brodawczaka ludzkiego, które wielokrotnie były w ciąży i rodziły, wcześnie rozpoczęły współżycie, miały wielu partnerów, żyją w trudnych warunkach, mają niski status ekonomiczny. – To nowotwór biedy – mówi prof. Spaczyński.

Tanie badanie
Jeszcze w latach 60. pod względem zachorowalności na raka szyjki macicy byliśmy na tym samym poziomie co kraje skandynawskie. Dziś to one najlepiej radzą sobie z tym nowotworem. Pobieranie wymazu cytologicznego zostało tam wpisane do kalendarza badań okresowych wszystkich kobiet pracujących. W Polsce nikt dotąd nie egzekwował wykonania takich badań. Choć są jednymi z najtańszych, tak jak wykrywanie nowotworu jelita grubego, płuc, piersi.

– Może wydają się najintymniejsze, dlatego pacjentki krępują się i rezygnują z nich – zastanawia się Marek Rębała z Centralnego Ośrodka Koordynującego Aktywny Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. – Kiedy w USA obywatel dostaje wezwanie na prześwietlenie płuc i wyrzuci je do kosza, może się spodziewać, że za trzy miesiące otrzyma je ponownie – opowiada prof. Spaczyński. – Ale jeśli później zachoruje na płuca, sam musi pokrywać koszty leczenia.

Dotrą do każdej wioski
– To ostatnia chwila na kampanię profilaktyczną, na międzynarodowych konferencjach wytykano nas palcami – mówi prof. Spaczyński. – Bardzo dużo gabinetów i przychodni zgłosiło swój udział w przedsięwzięciu. W akcji będzie ważne, że wszystkie przebadane kobiety zostaną wprowadzone do bazy komputerowej i w każdej chwili będzie można śledzić przebieg ich ewentualnego leczenia. W zależności od wyniku pacjentki zostaną objęte opieką. Będą kierowane do specjalistycznych placówek, które zajmą się ich leczeniem.

W tym roku podjęło w nich pracę 60 świeżo upieczonych specjalistów z onkologii ginekologicznej. To oni zdecydują, czy chorej trzeba pobrać wycinek, poddać ją abrazji, czy w ostateczności – usunąć macicę. Warto pamiętać, że na badanie cytologiczne nie należy zgłaszać się w czasie miesiączki, dopiero dwa dni po niej, nie stosować żadnych leków dopochwowych i irygacji.

– W dużych miastach jest większa świadomość społeczna, kobiety same wyszukują takie informacje w Internecie – informuje Rębacz. – W ramach naszego programu mamy zamiar dotrzeć do każdej najmniejszej wioski. Będziemy przyjeżdżać do gmin w ustalone wcześniej dni i w wybranych gabinetach ginekologicznych przeprowadzać badania. To poważna akcja ratowania życia.

Każdego dnia w Polsce 10 kobiet dowiaduje się o chorobie. Pięć chorych na raka szyjki umiera.

Informacje
* Więcej na temat Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy można znaleźć na stronie internetowej www.rakszyjkimacicy-profilaktyka.pl. Centralny Ośrodek Koordynujący Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy znajduje się w Poznaniu, przy ul. Polnej 33, nr tel. 061 8419330.

* Badanie cytologiczne
polega na pobraniu przez ginekologa za pomocą specjalnej szczoteczki komórek znajdujących się na szyjce macicy. Zostają one poddane ocenie pod mikroskopem.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.