Życie jak arcydzieło

Na wystawie w Zamku Królewskim papieską biografię opowiadają nie tylko liczne dokumenty, rękopisy, zdjęcia czy stroje, ale także sztuka, nierozerwalnie spleciona z życiorysem Karola Wojtyły. A przede wszystkim siedem arcydzieł z Watykanu, które dały tytuł tej niezwykłej ekspozycji.

Kurator wystawy Beata Gadomska pokazuje arcydzieła z kolekcji Muzeum Watykańskiego. Na pierwszym planie „Odkupiciel” Correggia.
HENRYK PRZONDZIONO /foto gość

Wystawa „Arcydzieła z Watykanu”, poświęcona Janowi Pawłowi II, miała przed rokiem otworzyć obchody stulecia narodzin papieża Polaka, jednak pandemia koronawirusa pokrzyżowała te plany. Ostatecznie więc oglądamy ją w salach Biblioteki Królewskiej rok później, jako symboliczne zamknięcie tychże obchodów. Warto się pospieszyć, bo będzie czynna tylko do 13 czerwca. – Poczuwaliśmy się do tego, żeby taką wystawę przygotować, bo papież odwiedzał zamek dwukrotnie – opowiada kurator Beata Gadomska. – Raz w 1987 r., gdy spotykał się m.in. z Wojciechem Jaruzelskim, a potem już w wolnej Polsce, w 1991 r., podczas spotkania z Lechem Wałęsą i nowymi władzami. Drugi powód stworzenia ekspozycji był taki, że w naszych zbiorach znajdują się dary, które Jan Paweł II przywiózł do Polski, np. XVI-wieczny portret kardynała Stanisława Hozjusza, współprzewodniczącego Soboru Trydenckiego, czy piękny XVIII-wieczny kielich, wykonany przez jednego z najlepszych złotników tego okresu – Bartolomea Boroniego.

Papież oprowadza

Na wystawę wchodzi się przez bramę w kształcie krzyża – wprowadza nas ona w pierwszą część ekspozycji, zatytułowaną „Powołanie”. „(…) coraz bardziej jawiło się w mojej świadomości światło: »Bóg chce, żebym został kapłanem«. Pewnego dnia zobaczyłem to bardzo wyraźnie: był to rodzaj jakiegoś wewnętrznego olśnienia. To olśnienie niosło w sobie radość i pewność innego (niż artystyczne) powołania. I ta świadomość napełniła mnie jakimś wielkim wewnętrznym spokojem” – czytamy we fragmencie książki „Dar i Tajemnica”, umieszczonym na jednej z plansz komentujących tę część wystawy. – Staraliśmy się zaaranżować przestrzeń tak, by to Karol Wojtyła stał się tym, który nas oprowadza – zwierza się pani kurator.

Rzeczywiście – poszczególne elementy tej wystawy zestawione są tak, że wszystko komentuje się właściwie samo. I nie chodzi tu tylko o celnie dobrane cytaty z papieskich wypowiedzi towarzyszące kolejnym fragmentom ekspozycji. Znakomicie zaprojektowana jest cała scenografia, za którą odpowiadają dr hab. Barbara Kowalewska i dr hab. Monika Rzepiejewska. Świetnie dobrano muzykę – towarzyszą nam kolejno: „Totus Tuus” Henryka Mikołaja Góreckiego, „Victoria” Wojciecha Kilara i „Chaconne” Krzysztofa Pendereckiego – ostatnie ogniwo „Polskiego Requiem”, dedykowane pamięci Jana Pawła II. Samo zaś zwiedzanie przebiega dwutorowo. Z jednej strony papieską biografię opowiadają liczne dokumenty, rękopisy, zdjęcia czy stroje, z drugiej – sztuka, nierozerwalnie spleciona z życiorysem Karola Wojtyły, który podkreślał, że „wspaniały twórczy proces ma swoje źródło ukryte wewnątrz człowieka”. – Wszystkie dzieła sztuki zostały dobrane tak, żeby łączyły się z postacią papieża – podkreśla Beata Gadomska.