Od tej pory to wymowne w swej treści nabożeństwo pasyjne na stałe weszło do polskiej tradycji religijnej. Łączy ono w sobie zarówno refleksję o Męce Pańskiej, jak i również głęboko przeżywaną osobistą modlitwę.

Tekst Gorzkich Żali powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Jest on owocem działalności popularnych wówczas bractw nabożnych. Tekst nabożeństwa opracowali członkowie bractwa św. Rocha. Początkowo nosiło tytuł „Snopek Myrry z Ogroda Gethsemańskiego albo żałosne Gorzkiey Męki Syna Bożego (…) rozpamiętywanie”.

Nabożeństwo bardzo szybko uzyskało dużą popularność na terenie Polski oraz bezproblemowo otrzymało akceptację Stolicy Apostolskiej. Duże zasługi w promocji Gorzkich Żali posiadają Misjonarze św. Wincentego a Paulo. Zwyczajowa nazwa pochodzi od pierwszych słów pieśni wprowadzającej do nabożeństwa „Gorzkie żale przybywajcie, serca nasze przenikajcie”.