Sprawa ma długą historię. Założenia ustawy zostały wypracowane już w 2007 r., w czasie rządów Jarosława Kaczyńskiego. Później Platforma Obywatelska zapowiadała, że idei metropolitalnej szybko nada kształt ustawowy. Zrobiła to jednak dopiero 9 października 2015 r., a więc tuż przed wyborami. Ustawa o związkach metropolitalnych była przeznaczona dla samorządów w całym kraju, a nie tylko dla Górnego Śląska. Nie weszła w życie z powodu licznych mankamentów, choć podpisał ją prezydent Andrzej Duda. PiS wykorzystał założenia tamtej ustawy, ale wprowadził do nich kilka istotnych korekt. Przede wszystkim ograniczył jej stosowanie do Górnego Śląska, co wydaje się rozwiązaniem słusznym, gdyż właśnie ten obszar najlepiej odpowiada jej założeniom.