Siódmy tom „Opera omnia” Josepha Ratzingera zbiera teksty, które powstały przed soborem, w jego trakcie lub po zakończeniu zgromadzenia. Tom ukazał się po polsku jesienią ubiegłego roku. Jego lektura może być cenną pomocą nie tylko dla zrozumienia, czym był sam sobór. W pismach papieża seniora wybrzmiewa mocno nuta niepokoju o posoborowy Kościół. Czy zmierzamy w dobrą stronę? Raz po raz takie pytanie stawia sobie i innym Ratzinger. Cechą jego teologii jest rzeczowe ujmowanie problemów, nazywanie trudności bez owijania w bawełnę, a zarazem pokorne szukanie rozwiązań w świetle wiary. Można zaryzykować diagnozę, że u progu Anno Domini 2017 mamy do czynienia z nową odsłoną posoborowego kryzysu katolicyzmu. Pojawiające się dziś pytania o reformę Kościoła, którą proponuje papież Franciszek, przypominają nieco spory o reformę soborową. Być może rozmowa o obecnej sytuacji Kościoła jest w gruncie rzeczy dalszym ciągiem dyskusji o Vaticanum II, o granicy między prawdziwą i fałszywą reformą Kościoła. Podwójny tom pism soborowych Ratzingera czytanych z dzisiejszej perspektywy przynosi wiele zaskakująco aktualnych odpowiedzi na współczesne rozterki wierzących.