1 Nas też Duch Boży chce wyprowadzić na pustynię. Biblijna symbolika pustyni wiąże się z historią ludu wybranego. Bóg prowadził Izraelitów z niewoli do „ziemi mlekiem i miodem płynącej” przez „ziemię straszną”. Były to 40-letnie rekolekcje ludu Bożego. Doświadczali wtedy pokusy bałwochwalstwa, wzdychali za w miarę wygodnym życiem w niewoli, a jednocześnie na pustyni właśnie doświadczali Bożej opieki (przejście przez morze, manna, woda ze skały, przepiórki), tam zawarli z Bogiem przymierze i otrzymali tablicę przykazań. Jezus idzie też na pustynię, bo On jest zaczątkiem nowego ludu. Tam jest także kuszony, ale wychodzi zwycięsko z tej walki, przedkładając Boga ponad wszelkie pokusy (chleba, władzy, „szołmeństwa”).


2 „Żył tam wśród zwierząt, aniołowie zaś Mu usługiwali”. To zdanie św. Marka brzmi zaskakująco. Jest to nawiązanie do raju. Życie w zgodzie ze zwierzętami oraz w jedności z aniołami oznacza powrót do zamierzonej przez Boga pierwotnej harmonii całego stworzenia. Zauważmy, że ten rajski pokój jest owocem zwycięskiej walki z pokusami, z szatanem. Pustynia jest więc zarówno miejscem zmagania, jak i miejscem odnalezionego raju. Kiedy rozpoczynamy Wielki Post, musimy pamiętać o jednym i o drugim. Czyli, czeka nas czas duchowych zmagań, ale ich celem jest odnalezienie duchowego raju, czyli pokoju serca, wewnętrznej harmonii, ładu. Musimy nauczyć się żyć wśród zwierząt i aniołów. Można nieco metaforycznie powiedzieć, że chodzi o to, by żyć w mądrej harmonii ze zwierzęcą stroną swojej natury (głodem, popędem seksualnym, prymitywnymi instynktami) oraz z innymi ludźmi. Są wśród nich autentyczni aniołowie – Boży posłańcy, którzy są pomocą w drodze do nieba, ale są i bestie, z którymi niełatwo wytrzymać.


3 Można powiedzieć, że Chrystus jest naszą pustynią. Ponieważ z Nim, w Nim, dzięki Niemu, możemy wytrzymać próby, na jakie jesteśmy wystawieni. W Nim jest możliwy powrót do jedności z Bogiem, z sobą samym i z innymi. W tym sensie pustynia nie jest jakimś miejscem ucieczki od życia, od cywilizacji, od innych. Przeciwnie, jest miejscem odnajdywania życia, sensu, innych… I co najważniejsze – Boga. Pustynia przez swoją ascezę pozwala widzieć rzeczy takimi, jakimi są.



4 „Bliskie jest królestwo Boże”. Połączmy zdanie o bliskości królestwa Bożego z poprzednimi – o pustyni. Jezus, zanim zaczął nauczać, sam wpierw przeżył rzeczywistość pustyni, czyli swoje rekolekcje. Odkrył rajską harmonię w sobie i potem zaczął zwiastować ją innym. „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” – to są dwa drogowskazy do odnalezienia raju. „Nawrócić się” – czyli zerwać ze złem, z tym, co do niego prowadzi, podjąć trudne, ale konieczne decyzje. „Uwierzyć w Ewangelię” – czyli uwierzyć Bogu, który mnie wymyślił, ukochał, nigdy mnie nie zostawi, jest moją nadzieją.