Sześć cech zmartwychwstania

Czytany w czasie dzisiejszej liturgii fragment Księgi Daniela stanowi jedną z najbardziej dojrzałych w Starym Testamencie refleksji o zmartwychwstaniu.

Ta dojrzewała bardzo powoli i z oporami. Przeszkód było wiele. Między innymi kananejskie wierzenia o wracającym do życia bożku Baalu. By nie stawać się bałwochwalcami, czczącymi tego boga, Izraelici woleli odkładać na bok przemyślenia o jakości życia po śmierci. Poprzestawali na mówieniu o Szeolu, krainie „cienia śmierci”, miejscu przebywania zmarłych, bez rozstrzygania o szczęściu dla sprawiedliwych i karze dla grzeszników. Decydująca zmiana przyszła w okresie syryjskiego prześladowania wyznawców Boga Izraela w II w. przed Chr., za panowania króla Antiocha IV Epifanesa. Wtedy po raz pierwszy Izraelici oddawali życie za wiarę. Wtedy też pytano: „Nasi bracia oddali życie za Boga Jahwe. Czy za to otrzymują nagrodę po śmierci? Czy ich los będzie tam inny niż ich zmarłych prześladowców?”.

I tu z odpowiedzią śpieszy orędzie zredagowanej wtedy Księgi Daniela, wieszczące o wystąpieniu archanioła Michała. „Któż jak Bóg” – taki sens znaczeniowy ma to imię. To on przyniesie kres ucisku, a jego działanie spowoduje definitywne rozstrzygnięcie. Zmarli zbudzą się, ale „jedni do wiecznego życia, drudzy ku hańbie, ku wiecznej odrazie”.

I tak to refleksja o zmartwychwstaniu nabierze cech, w sumie sześciu, które potwierdzi orędzie Nowego Testamentu. Choć do życia wracają wszyscy, to zmartwychwstanie posiada charakter indywidualny, a nie zbiorowy. Ono nie jest jakimś aktem duchowym. Na powrót żyjący człowiek to byt duchowy i cielesny. Zmartwychwstanie prowadzi do życia poza jakąś nieokreśloną krainą śmierci, poza jakimś światem umarłych. Ono jest trwałym osiągnięciem nieśmiertelności. I to, co szczególnie ważne: ta nieśmiertelność będzie dla sprawiedliwych osiągnięciem wiecznego szczęścia, a dla bezbożnych karą. Nowy Testament doda do tej refleksji jeszcze jedną cechę: uwielbienie ciał zbawionych na podobieństwo uwielbionego ciała Chrystusa, który w takiej postaci ukazywał się po zmartwychwstaniu swoim uczniom•