Nowy numer 13/2024 Archiwum

Mowa gestów

Diego Rodríguez de Silva y Velázquez, "Wieczerza w Emaus", olej na płótnie, 1622–1623, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork

Dwaj uczniowie Jezusa, kilka dni po Jego śmierci, wybrali się do Emaus, wioski pod Jerozolimą. Po drodze spotkali nieznajomego, którego zaprosili na kolację w gospodzie. W chwili gdy łamał i błogosławił chleb, zorientowali się, że to zmartwychwstały Chrystus. Właśnie tę chwilę, z Ewangelii według św. Łukasza, namalował Velázquez.

Hiszpański artysta postanowił całą wymowę sceny wyrazić gestami trzech biesiadników. Usunął więc z kompozycji wszystko, co mogłoby rozproszyć uwagę widza. Nie widzimy więc ani oberżysty, ani innych gości, ani wystroju karczmy, ani nawet potraw na stole.

Postać Chrystusa Velázquez wyróżnił tylko delikatną, ledwie widoczną aureolą. Na ręce Zmartwychwstałego możemy też dostrzec ślad po gwoździu, którym była przybita do krzyża. Jezus znajduje się na tym samym planie co uczniowie. W przestrzeni pomiędzy nimi a Panem widzimy ręce wyrażające trzy różne gesty.

Zbawiciel łamie chleb, co ma przypomnieć uczniom Ostatnią Wieczerzę, podczas której ustanowił Eucharystię. Uczeń w głębi pytająco spogląda na kolegę, jego nieśmiało wyciągnięta ręka wyraża niezdecydowanie i wahania. Uczeń z prawej strony chyba już wszystko zrozumiał, pewny gest jego lewej ręki jest jakby odpowiedzią na pytanie współbiesiadnika.

Co ten gest oznacza? Uczeń nie kieruje przecież ręki na Chrystusa. Czyżby pokazywał Jerozolimę i znajdujący się tam Wieczernik? A może raczej wskazuje nieokreśloną dal, z której napływa rozjaśniające postać Zbawiciela światło? Przestrzeń, w której każdy z nas znajdzie życie wieczne.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy