Nowy numer 13/2024 Archiwum

Mała Madonna

Pietro Cavallini, "Narodzenie Maryi" mozaika, 1291, kościół Santa Maria in Trastevere, Rzym

Onarodzeniu Maryi nie wiemy nic pewnego. Pismo Święte nie mówi o Jej dzieciństwie. Z apokryfów, starych pism nieuznanych przez Kościół za natchnione i w pełni wiarygodne, dowiadujemy się, że Najświętsza Panna przyszła na świat w Jerozolimie jako córka Joachima i Anny.

Na mozaice Pietro Cavalliniego widzimy, jak osłabiona po porodzie św. Anna leży w łóżku, a przyjaciółki i sąsiadki przynoszą jej posiłek. Maleńką Maryją opiekują się służące, przygotowując jej kąpiel. Ta ciepła, rodzinna scena ma nam przypominać, że Matka Boża była zwykłym człowiekiem, choć urodziła się bez grzechu pierworodnego. Tylko aureole nad głowami Maryi i Jej matki wskazują, że mamy do czynienia z kompozycją religijną.

Dla nas, ludzi współczesnych, taka scena to nic odkrywczego, może nawet wydawać się nam banalna. Dla ludzi żyjących w średniowieczu było to jednak coś nowego. Do tej pory widzieli zwykle przedstawienia Jezusa panującego nad światem, zasiadającego na tronie, i Maryi, która Mu w tym królowaniu towarzyszyła. Pod koniec XIII wieku zaczęła jednak dominować nowa pobożność. Ludzie chcieli teraz czcić Jezusa nie tylko jako Boga, ale także jako człowieka.

Zaczęły więc powstawać coraz liczniejsze obrazy pokazujące życie Świętej Rodziny. Popularne stały się też cykle scen pokazujących różne epizody z życia Matki Bożej. Taki cykl mozaik powstał także w rzymskim kościele Maryi na Zatybrzu. By nie było żadnych wątpliwości, o jaką scenę chodzi, w mozaice „Narodzenie Maryi” jej autor Pietro Cavallini podpisał na brzegu łóżka zarówno św. Annę, jak i Maryję.

Kult Maryi – Niemowlęcia stał się szczególnie mocny we Włoszech. Istnieją tam nawet sanktuaria, w których czczone są jako cudowne figurki i obrazy Madonna Bambina.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.

« 1 »
oceń artykuł Pobieranie..

Leszek Śliwa

Zastępca sekretarza redakcji „Gościa Niedzielnego”

Prowadzi stałą rubrykę, w której analizuje malarstwo religijne. Ukończył historię oraz kulturoznawstwo (specjalizacja filmoznawcza) na Uniwersytecie Śląskim. Przez rok uczył historii w liceum. Przez 10 lat pracował w „Gazecie Wyborczej”, najpierw jako dziennikarz sportowy, a potem jako kierownik działu kultury w oddziale katowickim. W „Gościu Niedzielnym” pracuje od 2002 r. Autor książki poświęconej papieżowi Franciszkowi „Franciszek. Papież z końca świata” oraz książki „Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów”, także współautor dwóch innych książek poświęconych malarstwu i kilku tomów „Piłkarskiej Encyklopedii Fuji”. Jego obszar specjalizacji to historia, historia sztuki, dawna broń, film, sport oraz wszystko, co jest związane z Hiszpanią.

Kontakt:
leszek.sliwa@gosc.pl
Więcej artykułów Leszka Śliwy