Święta Trójca

Pan ukazał się Abrahamowi pod dębami Mamre, (...) Abraham spojrzawszy dostrzegł trzech ludzi naprzeciw siebie (Rdz 18,1–2). Te słowa ze Starego Testamentu ukazuje najsłynniejsza ikona Andrieja Rublowa. Bóg objawił się Abrahamowi jako Trójca Święta. Trzy uskrzydlone osoby siedzące przy stole to Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty.

Postacie są do siebie podobne, wszystkie też dzierżą laski – berła oznaczające władzę. Ma to ukazywać równość Osób Trójcy Świętej. Namiot Abrahama, dęby Mamre i posiłek, który przygotował Abraham, zamienił Rublow w symbole o znaczeniu teologicznym. I tak zamiast namiotu namalował dom Boży, zamiast dębów drzewo życia, a zamiast zwykłego posiłku na stole umieścił kielich, symbolizujący Eucharystię.

Nie ma wątpliwości, że postać z prawej strony to Duch Święty. Świadczy o tym zielony kolor szat, tradycyjnie przypisywany Mu w ikonach, a także góra umieszczona nad Nim. Góra jest symbolem wzniesienia duszy do Boga, związanego właśnie z Duchem Świętym.

Nie jest natomiast jasne, która z pozostałych Postaci jest Bogiem Ojcem, a która Synem Bożym. Częściej za Syna uważa się postać środkową. Ma o tym świadczyć drzewo życia namalowane powyżej, symbolizujące Ofiarę Chrystusa na krzyżu i Jego zwycięstwo nad śmiercią. Budowla nad namalowaną z lewej strony postacią Boga Ojca oznaczałaby, że Bóg Ojciec jest Stwórcą świata.

Niektórzy uczeni uważają jednak, że z lewej strony znajduje się Chrystus. Budowla wznosząca się nad Nim byłaby zatem Kościołem, Jego Ciałem. Drzewo życia, jako rosnący w raju symbol daru życia danego przez Stwórcę, byłoby zaś atrybutem Ojca.