„Święci Jakub, Florian, Wawrzyniec, Wendelin i Genowefa” na obrazie z XVI wieku

Leszek Śliwa Leszek Śliwa

|

02.05.2024 00:00 GN 18/2024

publikacja 02.05.2024 00:00

Pięcioro świętych stoi w szeregu, prezentując nam swoje atrybuty. Za życia się nie znali, mieszkali w różnych krainach, każdy w innym czasie. Teraz jednak w niebie są razem, gotowi być naszymi orędownikami.

Autor nieznany Święci Jakub, Florian, Wawrzyniec, Wendelin i Genowefa  tempera na desce, 1510–1520 Muzeum Augustianów,  Fryburg Bryzgowijski Autor nieznany Święci Jakub, Florian, Wawrzyniec, Wendelin i Genowefa tempera na desce, 1510–1520 Muzeum Augustianów, Fryburg Bryzgowijski

Na średniowiecznych poliptykach ołtarzowych bardzo często wygospodarowywano miejsce na tego typu wizerunki. Zwykle, tak jak w tym przypadku, była to część tzw. predelli – dolnej strefy nastawy ołtarzowej umieszczonej pod głównym malowidłem. Wizerunków rozmaitych świętych domagali się wierni, ufający w ich wstawiennictwo w różnych sytuacjach.

Z lewej strony stoi apostoł św. Jakub Większy (zm. w r. 43 lub 44) w stroju pielgrzyma, nawiązującym do szlaku prowadzącego do jego grobu w Santiago de Compostela. Obok św. Florian (zm. 304 r.) – przedstawiony w zbroi, ponieważ był rzymskim żołnierzem na terenach dzisiejszej Austrii. Jako patron strażaków wylewa wodę na płonące na ziemi drewienka. Dalej św. Wawrzyniec (zm. 258 r.), diakon z Rzymu, patron ubogich, z narzędziem swojego męczeństwa – rusztem, na którym go stracono. Kolejny to św. Wendelin, pustelnik żyjący w VI wieku w górach Wogezach, ukazany jako patron pasterzy z kijem, psem pasterskim, owieczką i rożkiem do przyzywania zwierząt. I wreszcie św. Genowefa (zm. ok. 500 r. w Paryżu) ze świecą, bowiem według legendy, diabeł, żeby przeszkodzić jej w modlitwie, zdmuchiwał świecę, ale anioł zapalał ją z powrotem.

Każdy z tych świętych cieszy się bardzo szerokim patronatem. Genowefa na przykład jest m.in. patronką rzemieślników. Można śmiało powiedzieć, że w dowolnym średniowiecznym mieście każdy mieszkaniec mógł sobie spośród tej piątki wybrać takiego orędownika, który słynął jako patron jego specjalności zawodowej lub wspomożyciel w jego sytuacji życiowej.

Dziękujemy, że z nami jesteś

To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.

W subskrypcji otrzymujesz

  • Nieograniczony dostęp do:
    • wszystkich wydań on-line tygodnika „Gość Niedzielny”
    • wszystkich wydań on-line on-line magazynu „Gość Extra”
    • wszystkich wydań on-line magazynu „Historia Kościoła”
    • wszystkich wydań on-line miesięcznika „Mały Gość Niedzielny”
    • wszystkich płatnych treści publikowanych w portalu gosc.pl.
  • brak reklam na stronach;
  • Niespodzianki od redakcji.
Masz subskrypcję?
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.